Çorumlu Hak Âşıkları Derviş Edna ve Fedai – Mehmet Çevik
ÖNSÖZ
Anadolu’nun her yöresi hak âşıkları ve gönül insanları ile doludur. Yaşadığı yöreyi çiçekler gibi süsleyen bu değerli âşıklar çevresine güzellikler saçmakta, etrafına ışık tutarak insanları aydınlatmakta, gönülleri nurlandırmaktadırlar. Sevgi, dostluk ve kardeşlik mimarı olan âşıklarımız, muhabbetlerinde söyledikleri nefes ve deyişlerinde insanlara yol göstermiş, eğitici, öğretici konulara yer vermişlerdir. Muhabbet ve gönül insanı olan âşıklarımız yaşantısı boyunca insanlara sevgiyi, saygıyı, hoşgörüyü ve kardeşliği aşılamışlardır. Ayrıca yaşantıları ile de insanlara örnek olacak davranışlar sergilemişlerdir.
Toplumun geleneğini, göreneğini, inancını, kültürünü yaşatan ve eserleri ile gelecek kuşaklara aktaran âşıklarımız bu kültürü muhabbetlerinde sözlü olarak dilden dile aktarmışlardır.
Türk gelenek ve göreneklerine bağlı kalan âşıklarımız Dede Korkut’tan günümüze bu kültürü bizlere taşımışlar, duygu ve düşüncelerini, acılarını sevinçlerini coşku ve ahenk içinde bağlamaları ile muhabbet meclislerinde dostları ile paylaşmışlardır. Bu sevgi ve muhabbet aşkıyla yanıp tutuşan âşıklarımız her zaman birbirlerini arayıp bulmuşlar, can cana kaynaşarak sadık dostluklar oluşturmuşlardır. Bu sevgi ve muhabbet ortamında yeni âşıklar yetişmiş, ustalarından öğrendikleri bu kültürümüzü gelecek kuşaklara aktarmışlardır.
Çorumda yaşamış olan Derviş Edna da bu gelenek içerisinde yetişmiş ve muhabbet ortamında dostlarıyla kaynaşarak çevresindeki dostlarının sevgi ve saygısını kazanmıştır.
Derviş Edna’nın eserleri derlenip yayımlanmadığından günümüzde çok az tanınmaktadır. Kendi yaşadığı yörede bile hakkında çok az şey bilinmektedir. Uzun bir süredir Derviş Edna’ya gönül vermiş dostlarını araştırdık, hayatta olan kızından ve gönül dostlarından bilinen deyişlerini ve hikâyelerini toparlamaya çalıştık. Köyüne giderek yaşadığı mekânları ve türbesini ziyaret edip hakkında araştırmalarda bulunduk.
Çalışmalarımız esnasında Çorum’un yetiştirdiği Hak âşıklarından Fedai Dede’nin de eserlerinin derlenmediğini ve çevrede yeterince tanınmadığını gördük. Böylesine emek çekilerek bizlere bırakılan bu eserlerin kaybolmasına gönlümüz razı olmadı. Karınca kararınca elimizden geldiği kadarıyla bu eserlerin derlenmesi ve gelecek kuşaklara aktarılması için büyük çaba gösterdik. Bu çalışmalarımız esnasında bizleri yürekten destekleyen dostlarımızın teşvik ve katkılarıyla bu eseri oluşturduk.
Derviş Edna ve Fedai Dede’nin bahçesinden topladığımız çiçekleri siz dostlarımıza sunmak ve paylaşmak istedik. Araştırmalarımız esnasında bizlere yardımcı olan değerli büyüğümüz Behiye annemize (Derviş Edna’nın kızı) emeklerini esirgemeyen Hasan Yüceer ve Kemal Gevrek’e, bu eserin oluşmasında bizleri destekleyen (Güven Saz Evi) Mithat Aşıran’a çok teşekkür ederim. Fedai Dede hakkındaki araştırmalarımızda bizlere yardımcı olan Fedai Dede’nin torunu Haydar Erdem dedeye, maddi ve manevi desteklerini esirgemeyen Medet Erden dedeye saygılarımı sunar, okuyucularımızdan eksikliklerimizi bağışlamalarını dilerim.
01 Eylül 2008 Çorum Mehmet Çevik
Kaynak: http://mehmet-cevik.com